Kanal tedavisi sırasında canınız yanar mı? Bu sorunun cevabını verebilmek için öncelikle şu ana kadar kanal tedavisi hakkında bildiğiniz şeylerin çoğunun hatalı bilgilerden oluştuğunu kabul etmeniz gerekiyor. Maalesef kanal tedavisi pek çok kişi tarafından hoş karşılanmayan bir tedavi yöntemidir. Hatta diş tedavileri arasında en çok acı veren yöntem olduğu düşünülür. Fakat inanın bana, aslında (gerektiği halde) kanal tedavisi yaptırmamak acıtır. Hem de nasıl acıtır… : )
Kanal tedavisinin diğer adı ‘endodontik tedavi’dir. Dişin canlı kısmı olan ve dişin hem beslenmesini hem de duyu hissini sağlayan ‘pulpa’ etkilendiğinde kanal tedavisine ihtiyaç duyulur. Pulpa’yı kemiğin içindeki ilik dokusuna benzetebiliriz. Nasıl ki ilik doku kemiği besler aynı şekilde pulpa da dişi besler. Pulpa içerisinde sinir dokusu da bulunduğu için dişin duyusunu da iletir. Derin bir çürük pulpaya eriştiğinde pulpa dokusunda enflamasyona sebep olarak ağrı duymanıza sebep olur. Üzgünüm ama çoğu zaman kuvvetli ağrı kesiciler bile bu ağrıyı dindiremez.
Antibiyotik kullanılması da ağrıyı geçici olarak durursa bile ortadaki etken hala mevcut olduğu için (enfekte pulpa) bu ancak geçici bir çözüm olabilir. Bu durumda işlem yaptırmaktan kaçarsanız günler veya haftalar süren ağılar sonrasında sinir dokusunun ölmesi sonucu ağrı da ortadan kalkar ve kendinizi daha iyi hissedersiniz. Ancak asıl sorun bu noktadan sonra başlar. Doktorunuza başvurmadığınız takdirde olay ciddileşir ve apseye dönüşür. Apse, kök ucu çevresindeki kemik ve diğer dokuların iltihaplanmasıdır. Dolayısıyla daha fazla ağrı ile birlikte ateş de görülür. Yüzde deformiteye sebep olan şişlik ise hastaların en çok moralini bozan durumdur. Kanal tedavisi dişi kurtarmanın tek çaresidir. Diğer seçenek ise dişin çekilmesidir. Şimdi tam da bu noktada kendinize ‘Acaba kanal tedavisi acıtır mı?’ diye sormak yerine ‘Acaba yukarıdaki senaryoyu yaşamak ister miyim?’ diye düşünmeniz gerekiyor.
Kanal tedavisinde hastaların kendilerini kötü hissetmesine sebep olan 3 çeşit korku vardır:
1. Korku: Kanal tedavisi yapıldığı sırada ve sonrasında ağrı duyacağım, canım çok yanacak.
Kanal tedavisi lokal anestezi ile yapılır ve dolgu veya diğer herhangi bir işlemden daha fazla acı hissedilmez. Bu düşünce tarzının kökeninde birkaç olay vardır. Bunlardan bazıları; eskiden daha ilkel yöntemlerin kullanılması, ağızdan ağıza dolaşan gerçek dışı şehir efsaneleri ve işlem öncesinde duyulan ağrıdır. İster inanın ister inanmayın ama pek çok araştırmada bireylerin kanal tedavisi sırasında hiç acı çekmediği ve sonrasında da rahatladıkları ve ağrıdan kurtuldukları kanıtlanmıştır.
2. Korku: Kanal tedavisi uzun ve pek çok randevu gerektiren yorucu bir tedavidir.
Güncel çalışmalar artık dişin durumu izin veriyorsa tek seansta kanal tedavisinin bitirilmesi gerektiğini belirtiyor. Fakat tabi ki her diş kendi içerisinde özellikler barındırır ve enfeksiyon miktarı veya kanal dezenfeksiyonu/yıkaması gibi şartlarda 2-3 randevuda da kanal tedavisi tamamlanabilir. Dişin restorasyonu (porselen kaplama, vs.) gibi durumlarda ekstra randevular olabilir ama bunlar kanal tedavisinin bir parçası değildir.
3. Korku: Kanal tedavisi yapılan dişlerin ömrü kısa olur.
Diğer bir yanlış inanış ise kanal tedavili dişlerin fazla dayanmayacağı ve bir gün mutlaka daha fazla acı ve ağrıya sebep olacağı inancıdır. Araştırmalar kurallarına göre yapılmış kanal tedavisi başarısının %90’ın üzerinde olduğunu kanıtlamıştır. Tabi başarıdan kastettiğim yeniden enfeksiyon kapmaması veya ağrı olmaması. Ayrıca porselen kaplaması yapılmış kanal tedavili dişler de en az kendi orijinal dişleriniz kadar dayanıklı ve uzun ömürlü olur.
Şimdi siz bana söyleyin bakalım: Kanal tedavisi acıtır mı?
Benim düşünceme göre kanal tedavisi yaptırmamak daha çok acıtır. Ayrıca diğer taraftan da dişinizi sadece korkularınız yüzünden kaybetmek daha da acıtır. Şunu da sakın unutmayın: kanal tedavisi olması için mutlaka dişinizin ağrıması gerekmiyor. Pulpa (dişin siniri) çoktan nekroze olmuş (ölmüş) olabilir ve hiç ağrı çekmiyor olabilirsiniz. Ancak bu kanal tedavisi gerekmiyor demek değildir. Yine de apse ve iltihap olabilir. Tabi bir de öncesinde çok ciddi şekilde ağrıyan dişiniz artık hiç ağrımıyorsa en iyi ihtimalle çoktan kanal tedavisine ihtiyacınız var demektir. Yoksa çekimi gerekir. Mutlaka ileride daha fazla acı çekeceğiniz ve ağrı duyacağınız bir dönem gelecektir.